Bismi Allaahi Ar-Rahmaani Ar-Rahiem
(In de naam van Allaah, De Meest Barmhartige, de Meest Genadevolle).
Alle lof komt Allaah toe, vrede en zegeningen zij met de Boodschapper van Allaah, zijn familieleden, zijn metgezellen en degenen die zijn leiding volgen.
Het vegen over de sokken is toegestaan in plaats van het wassen van de voeten tijdens de Wodhoo. Dit is vastgelegd in de Soennah van de Profeet salla Allaahoe aleihi wasallam en het geldt zowel voor man als voor vrouw. Dit maakt het gemakkelijk voor de moslim, met name op het werk, op school of gewoon thuis en in de wintermaanden. Het gaat om alles wat iemand aan zijn voeten vast heeft gemaakt, van tenen tot en met de enkels (inclusief de enkels) aan schoenen, sokken, pantoffels, of het nu van linnen, wol, katoen of leer is gemaakt. Hoe veegt men over zijn sokken? Men maakt zijn beide handpalmen nat en veegt hiermee over de bovenkant van zijn voeten, vanaf de tenen tot en met de enkels. Dit kunnen we opmaken uit de volgende overlevering van Ali Ibn Abie Taalib radhiya Allaahoe anhoe, die zei:
Interpretatie van de betekenis van de overlevering:
“Als de religie gebaseerd zou zijn op meningen dan zou de onderkant van de sok het meer waard zijn om afgeveegd te worden dan de bovenkant. Maar ik heb de Boodschapper van Allaah salla Allaahoe aleihi wasallam over de bovenkant van zijn sokken zien vegen”.
Overgeleverd door Aboe Daawoed, An-Nasaa-ie, Ahmed. Sahieh verklaard door El-Albaanie in Sahieh Abie Daawoed.
De Sahaabie El-Moeghierah Ibn Shoe'bah radhiya Allaahoe anhoe zei:
Interpretatie van de betekenis van de overlevering:
“Ik was op reis met de Profeet salla Allaahoe aleihi wasallam en ik stak mijn hand uit om zijn leren sokken uit te trekken. De Profeet salla Allaahoe aleihi wasallam zei: "Laat ze aan, want ik heb ze in een staat van Tahaarah gedragen." Daarna veegde de Profeet salla Allaahoe aleihi wasallam over hen tijdens de Wodhoo.
Overgeleverd door El-Boekhaarie en Moeslim.
Uit de authentieke Soennah is op te maken dat het vegen over de sokken beperkt is tot een specifieke periode, namelijk drie dagen en nachten voor een reiziger, een dag en een nacht voor een niet-reiziger. Ali Ibn Abie Taalib radhiya Allaahoe anhoe zei:
Interpretatie van de betekenis van de overlevering:
“De Profeet salla Allaahoe aleihi wasallam zei dat de tijdsduur voor het vegen over de sokken drie dagen en drie nachten voor een reiziger en één dag en één nacht is voor niet-reiziger”.
Overgeleverd door Moeslim.
De meest correcte mening van de geleerden is dat de periode van vegen over de sokken begint vanaf de eerste keer dat men over zijn sokken veegt na de onreinheid, en niet vanaf het dragen van de sokken. Dus als hij de Wodhoo verricht voor het ochtendgebed (El-Fajr) en zijn sokken aan doet, vervolgens verliest hij zijn Wodhoo om 11:00 uur ’s morgens en voert zijn wassing uit tegen het Dhohr gebed (rond 13:00 uur), dan begint de periode om 13:00 uur en duurt een dag, dat wil zeggen vierentwintig uur.
An-Nawawie rahimahoe Allaah zei: Al-Awzaa'ie en Aboe Thawr zeiden:
“De periode begint vanaf het moment dat hij veegt (over de sokken) na het verliezen van de Wodhoo. Dit is de mening van Ahmed en Daawoed. En dit is het uitverkorene en het meest correcte bewijs. Dit is ook de mening die Ibn El-Moendhir heeft gekozen. Dit werd overgeleverd op gezag van Omar Ibn El-Khattaab, radhiya Allaahoe anhoe”. Einde citaat.
Majmoe’ El-Fataawaa 1/512.
Het vegen over sokken dient aan de volgende voorwaarden te voldoen:
De eerste voorwaarde:
De sokken moeten de hele voet bedekken, van teen tot en met de enkel. Geldt dus niet voor de enkelsokken omdat deze simpelweg niet de hele voet bedekken. Aboe Daawoed zei: Ik heb Imam Ahmed horen zeggen:
"Het is pas toegestaan om over de sok te vegen als het de delen van de voet bedekt die tijdens de Wodhoo worden gewassen (vanaf de tenen tot en met de enkels)".
Bron: Masaail Abie Daawoed.
De tweede voorwaarde:
De sokken waar men over veegt dienen rein te zijn. Als zij onrein zijn, dan is het niet toegestaan er over te vegen. Dit is op te maken uit de volgende overlevering. Aboe Said El-Khoedrie radhiya Allaahoe anhoe zei:
Interpretatie van de betekenis van de overlevering:
Op een dag stond de Profeet salla Allaahoe aleihi wasallam in het gebed, terwijl hij) zijn schoenen aan had:
"Terwijl de Boodschapper van Allaah zijn metgezellen leidde in het gebed deed hij zijn schoenen uit en legde hij ze aan de linkerkant. Toen de mensen hem zagen, deden ze hun schoenen ook uit. Toen de Boodschapper van Allaah klaar was met het gebed zei hij: “Waarom deden jullie je schoenen uit?” Ze zeiden zij: "O, Boodschapper van Allaah, jij trok jouw schoenen uit en dus trokken wij ook onze schoenen uit." Hij zei: “Djibriel kwam naar mij toe en vertelde mij dat er wat onreinheid aan mijn schoenen zat, dus trok ik ze uit. Wanneer iemand van jullie naar de moskee komt, laat hem zijn schoenen bekijken en als hij wat onreinheid op zijn schoenen ziet, laat hem dit wegvegen en laat hem daarin bidden*”.
Overgeleverd Aboe Daawoed en Ahmed en authentiek verklaard door El-Albaanie in Sahieh Abie Daawoed
*Een bewijs dat men ook met zijn schoenen aan kan bidden. Het feit dat men tegenwoordig zijn schoenen uitdoet tijdens het gebed is om het kleed niet vies te maken. De Soennah is dat men met en zonder zijn schoenen kan bidden.
De derde voorwaarde:
De sokken dienen aangetrokken te worden terwijl men in een staat van Tahaarah (in staat van de Wodhoo) is. Dit vanwege de woorden van de Profeet salla Allaahoe aleihi wasallam tegen El-Moeghierah ibn Shoe'bah radhiya Allaahoe anhoe: "Laat ze aan, want ik heb ze in een staat van Tahaarah gedragen”.
Overgeleverd door El-Boekhaarie en Moeslim.
De vierde voorwaarde:
Dat het vegen over de sokken binnen de aangegeven periode in de Hadieth dient te geschieden.
“De Profeet salla Allaahoe aleihi wasallam zei dat de tijdsduur voor het vegen over de sokken drie dagen en drie nachten is voor een reiziger en één dag en één nacht is voor de niet-reiziger”.
Overgeleverd door Moeslim
Belangrijke kwestie/situatie: Het komt wel eens voor dat iemand twee paar sokken aantrekt en over één van de twee veegt. Hoe dient hij te handelen is de volgende situaties? Sheych Ibn Oethaimien rahimahoe Allaah zei:
“Als hij sokken over andere sokken draagt, is het toegestaan om er over te vegen. Als het vóór het verliezen van de Wodhoo was, dan geldt de regelgeving voor de bovenste sokken. Met andere woorden men kan over de bovenste sokken vegen. Maar als het na het verliezen van de Wodhoo was, dan geldt het vegen voor de onderste sokken. Het is in dit geval niet toegestaan om over de bovenste sok te vegen…”.
Bron: Ash-Sharh El-Moemti’
1- Het verstrijken van de geldigheidsduur. Het vegen over de sokken is tijdelijk en het is daarom niet toegestaan om over de tijdslimiet te gaan.
2- In staat van Djanaabah verkeren (in staat van grote onreinheid). Dit op basis van de uitspraak van Safwaan Ibn ‘Assaal waarin hij zei:
Interpretatie van de betekenis van de overlevering:
“De Boodschapper van Allaah beval ons, als we op reis waren, om onze Khoef (sok) drie dagen en nachten niet uit te doen, behalve in een staat van Djanaabah (grote onreinheid) maar niet na ontlasting, urinering of slaap”. (De zaken die alleen de Wodhoo vereisen).
Overgeleverd door At-Tirmidhie en An-Nasaa-ie. Hassan (goed) verklaard door El-Albaanie in Irwaa-e 1/140.
3-Het uittrekken van de sokken kan het erover vegen beëindigen. Er zijn verschillende situaties waarbij men over zijn sokken al dan niet kan vegen. Hier volgen er twee situaties, die het meest voorkomend zijn.
De eerste situatie, Sheych Ibn Oethaimien legt dit aan ons uit: “Als hij de sokken uittrekt en ze vervolgens weer aan doet terwijl hij nog in staat van zijn eerste Wodhoo is, dan is er geen probleem om over de sokken te vegen. Dat wil zeggen als zijn Wodhoo nog steeds uit de wassing (ook de voeten) bestaat, nadat hij ze heeft aangetrokken, dan kan hij nog erover vegen”.
De Sheych zei over de tweede situatie: “Als hij de sokken uittrekt en ze vervolgens weer aan doet terwijl hij niet in staat van de Wodhoo is, dan kan hij niet erover vegen. Om daarover te kunnen vegen is het noodzakelijk dat men de sokken aan trekt terwijl hij/zij in staat van Wodhoo (in zijn geheel met water) is. En dit is een reinheid met vegen op de sokken. Dit is wat bekend staat uit de woorden van de geleerden…”. Einde citaat.
Zie bron
De volgende vraag werd aan Sheych Ibn Baaz gesteld: “Ik heb gemerkt dat sommige moslims hun sandalen afvegen, terwijl zij ook sokken aan hebben. En als ze de moskee willen binnengaan, trekken ze hun sandalen uit. Handelen zij op deze manier correct of niet?”
De Sheych antwoordde: “Dit moet gedetailleerd worden. Als men over de sokken en de sandalen (samen) veegde, die in een staat van Tahaarah (in staat van Wodhoo) werden gedragen geldt het volgende: Als hij de sandalen uittrekt, dan trekt hij ook de sokken uit en maakt hij zijn Wodhoo ongeldig. Als hij echter over de sokken veegt en vervolgens de schoenen/of sandalen aantrekt, dan wordt de Wodhoo daardoor niet ongeldig. Omdat de regelgeving van toepassing is op de sokken. Maar als hij ze allebei afveegt, dan geldt de regelgeving voor beide. Als de ene wordt verwijderd, wordt de andere ook verwijderd. Zijn Wodhoo wordt dan ongeldig.” Einde citaat.
Zie bron
In een andere Fatwaa zei Sheych Ibn Baaz: “Wat de schoenen betreft, deze zijn te vergelijken met de sandalen. Als deze de voeten niet tot en met de enkels bedekken. Als hij op de schoenen met de sokken overheen veegt, is de regelgeving op beide van toepassing. Als hij zich beperkt tot het afvegen van de sokken, is dat voldoende. Dan is het voor hem toegestaan de schoenen uit te doen, als hij maar wil, en de Tahaarah blijft gelden. Omdat de regelgeving over afvegen verband houdt met de sokken.”
Bron: Majmoo’ Fataawa Ibn Baaz (29/73).
Maar Sheych Ibn Oethaimien heeft een andere mening hierover. Hij zei: “Als hij de schoenen of sokken uittrekt nadat hij ze heeft afgeveegd, wordt zijn Tahaarah daardoor niet teniet gedaan. Dus hij mag bidden zolang hij dat maar wil totdat zijn Wodhoo is verbroken; dit is de juiste mening”.
Bron: Fataawaa Ibn Oethaimien 11/193.
En Allaah de verhevene weet het, het beste.